تحلیل جامع بازار دیفای: افت ۵۵ میلیارد دلاری TVL و خوانش درست از دادهها
کاهش اخیر ۵۵ میلیارد دلاری در کل دارایی قفلشده (TVL) ممکن است در نگاه اول برای فعالان بازار نگرانکننده باشد، اما بررسی دقیقتر نشان میدهد که بازار دیفای ساختاری مقاوم و در حال بلوغ دارد. افت دلاری TVL بیش از همه ناشی از کاهش قیمت داراییهای پایه است و نه خروج گسترده سرمایه از پروتکلها.
علت اصلی کاهش TVL: کاهش قیمت داراییها
اتر (ETH) که مهمترین دارایی در اکوسیستم دیفای است، حدود ۳۸٪ از ابتدای اکتبر کاهش قیمت داشته است. در کنار آن، توکنهای حاکمیتی بزرگ مانند AAVE و LDO نیز به ترتیب حدود ۴۰٪ تا ۵۰٪ افت را تجربه کردند. این کاهش قیمتها باعث شد که ارزش دلاری داراییهای قفلشده کاهش یابد، حتی اگر صاحبان داراییها وجوه خود را خارج نکرده باشند. بنابراین تحلیل صرفاً مبتنی بر TVL بدون در نظر گرفتن حرکت قیمتی، گمراهکننده است.
روند بلندمدت: سقفها و کفهای بالاتر
اگر به نمودار چندساله دیفای نگاه کنیم، از اواخر ۲۰۲۳ تاکنون روند کلی با ثبت سقفها و کفهای بالاتر ادامه یافته است. اوجهای ۱۰۷، ۱۴۲ و ۱۷۸ میلیارد دلاری با فروریزشهایی به ۸۰ و ۸۹ میلیارد دل و اکنون ۱۲۳ میلیارد دلار همراه شدند؛ سطح فعلی هنوز بالاتر از کفهای دورههای قبلی است که نشاندهنده یک بازار در حال تثبیت بهجای سقوط کامل است.
معیارهای فعالیت زنجیرهای و نقش DEXها
فعالیتهای آنچین نیز حکایت از پایداری دارد: حجم معاملات صرافیهای غیرمتمرکز (DEX) در سال ۲۰۲۵ رشدی چشمگیر داشته است. بهطوریکه تنها بین ۱ تا ۲۶ نوامبر، DEXها حدود ۳۶۰ میلیارد دلار معامله را پردازش کردند که حتی از مجموع دادوستدهای کامل ماه ژوئن (۳۳۲ میلیارد دلار) فراتر رفت. این افزایش حجم عملیاتی، نشانه تمایل مداوم کاربران به استفاده از پروتکلهای غیرمتمرکز است.
نمونههای استقامت پروتکلها در بازار دیفای
علاوه بر دادههای حجم معامله، پروتکلهای وامدهی و خزانهداری دیجیتال نیز عملکرد قابلتوجهی نشان دادهاند. برای مثال، TVL آوه (Aave) اکنون در حدود ۳۲ میلیارد دلار قرار دارد که تقریباً دو برابر مقدار یک سال پیش است؛ حتی با وجود کاهش کلی بازار. این موضوع نشان میدهد که جریانهای سرمایه داخلی و بهبود محصول میتواند مقاومت پروتکلها را تقویت کند.
آیا این افت مشابه چرخه ۲۰۲۱ است؟
در چرخه ۲۰۲۱، TVL بهسرعت از ۱۳ میلیارد دلار به ۲۱۰ میلیارد دلار افزایش یافت و سپس ظرف ماهها تا کمتر از ۶۰ میلیارد دلار سقوط کرد؛ نوسانی بسیار تند و غیرپایدار. اما حرکت کنونی دیفای خلاف آن تجربه است: رشد تدریجی، ثبت سقفها و کفهای بالاتر و افزایش فعالیتهای عملیاتی همگی نشاندهنده بلوغ بازار و کاهش احتمال ریزشهای ناگهانی مشابه ۲۰۲۱ است.
نکات کلیدی برای سرمایهگذاران
- تفکیک کاهش دلاری TVL از خروج سرمایه: افت قیمت داراییها نقش محوری داشته است.
- رشد حجم DEXها و افزایش TVL در برخی پروتکلها نشاندهنده تقاضای واقعی در اکوسیستم است.
- برای تحلیل جامعتر، علاوه بر TVL، باید معیارهایی مانند حجم تراکنش، تعداد آدرسهای فعال و جریانهای خزانهداری دیجیتال را نیز بررسی کرد.
برای آمار و دادههای عملیاتی میتوانید به منابع آنچین مرجع مانند DefiLlama مراجعه کنید. همچنین برای بررسی بیشتر روندها و تحلیلهای فنی و بنیادی به مطالب مرتبط در سایت ما نگاه کنید: مقالات دیفای در دیجکس و تحلیلهای بنیادی مرتبط در تحلیلهای بنیادی.
جمعبندی
هرچند عدد ۵۵ میلیارد دلار کاهش TVL بزرگ بهنظر میرسد، اما خوانش درست این داده نشان میدهد که بازار دیفای در حال طی کردن یک اصلاح قیمتی است نه فروپاشی ساختاری. افزایش مداوم فعالیت DEX، رشد TVL در پروتکلهای کلیدی و ثبت سقفها و کفهای بالاتر همگی گواهی بر مقاوم ماندن این بخش از بازار ارزهای دیجیتال هستند. سرمایهگذاران هوشمند باید تمرکز خود را از یک شاخص منفرد به مجموعهای از معیارهای آنچین و بنیادی انتقال دهند تا تصویر واقعیتری از سلامت اکوسیستم بهدست آورند.


