توسط : اختلال گسترده روز سهشنبه کلودفلر بار دیگر بحث درباره زیرساخت غیرمتمرکز را در مرکز توجه قرار داد. این اتفاق باعث اختلال در هزاران وبسایت و اپلیکیشن شد و نشان داد وابستگی به ارائهدهندگان متمرکز تا چه حد میتواند اقتصاد دیجیتال را آسیبپذیر کند.
لزوم زیرساخت غیرمتمرکز پس از اختلال کلودفلر
چندین سرویس متمرکز بزرگ در حوزه کریپتو از کلودفلر برای مدیریت ترافیک استفاده میکنند و در نتیجه اختلال اخیر روی پروژههایی مانند BitMEX و شبکه مرتبط با تلگرام یعنی Toncoin هم اثر گذاشت. اما دامنه مشکل فراتر از حوزه کریپتو بود و پلتفرمهایی مانند X و ChatGPT نیز دچار قطعی شدند و میلیونها کاربر را متأثر کرد. این رخداد، همراه با اختلال اخیر آمازون وبسرویس که دسترسی به زنجیرههایی مانند Base و خدماتی مثل Infura را مختل کرد، نگرانیها را شدت بخشید.
چرا زیرساخت غیرمتمرکز اهمیت دارد؟
به گفته فدل مانتاش، افسر ارشد امنیت اطلاعات در Tribe Payments: «اختلال کلودفلر نشان میدهد که اقتصاد دیجیتال چقدر آسیبپذیر شده است. وقتی یک ارائهدهنده بالادستی دچار مشکل شود، تاثیر آن از صنایع فراتر میرود و به شبکههای اجتماعی، پرداختها و خدمات پشتیبان میرسد.» پرداختها بهویژه درمعرض خطر قرار دارند، زیرا هر تراکنش به زنجیرهای از پلتفرمهای ابری، پردازشگرها، APIهای شخص ثالث و ابزارهای احراز هویت وابسته است؛ کافی است یکی از حلقهها قطع شود تا کل مسیر تراکنش شکسته شود.
در چنین شرایطی، مفهوم زیرساخت غیرمتمرکز وارد بحثها میشود: مدلی که تلاش میکند با توزیع منابع فیزیکی و دیجیتال، نقطههای شکست واحد را حذف کند و دسترسی پایدارتر و مقاومتری به اینترنت و خدمات آنلاین فراهم آورد.
DePIN چیست و چگونه کار میکند؟
DePIN یا شبکههای زیرساخت فیزیکی غیرمتمرکز (Decentralized Physical Infrastructure Networks) از انگیزههای مبتنی بر بلاکچین برای هماهنگسازی و پاداش به مشارکتکنندگان در ساخت و نگهداری زیرساختهای واقعی استفاده میکند. این زیرساختها میتوانند شامل شبکههای بیسیم، حسگرها، سیستمهای انرژی یا حتی ظرفیت محاسباتی توزیعشده باشند. هدف ایجاد لایهای از زیرساخت است که تحت کنترل یک شرکت واحد نباشد و بهصورت جامعهمحور مدیریت شود.
در عمل، کاربران سختافزار یا خدمات خود را در اختیار شبکه میگذارند و در ازای آن توکن دریافت میکنند، در نتیجه یک لایه باز و مبتنی بر مشارکت برای خدمات حیاتی شکل میگیرد که احتمال قطع سراسری را کاهش میدهد. این مدل دقیقاً همان چیزی است که طرفداران زیرساخت غیرمتمرکز پیشنهاد میدهند تا از تکرار بحرانهای ناشی از تمرکز جلوگیری شود.
نمونههای عملی و دیدگاهها
یکی از پروژههایی که به این رویکرد باور دارد، Gaimin است؛ پروژهای در حوزه DePIN که روی توزیع زیرساخت ابری تمرکز دارد. نوکوی دان الیداسون، مدیرعامل Gaimin، میگوید: «باید به مدلی واقعاً توزیعشده از فضای ابری منتقل شویم. با بهرهبرداری از منابع پراکنده و کمتر استفادهشده مانند کامپیوترهای بلااستفاده، ظرفیت در مناطق و قارهها پخش میشود و احتمال اینکه یک خطای تکی کل سیستم جهانی را از کار بیندازد، کاهش مییابد.»
پشتیبانی از چنین مدلهایی میتواند تابآوری اینترنت و اقتصاد دیجیتال را افزایش دهد، اما چالشهایی نیز وجود دارد: امنیت، مقیاسپذیری، انگیزههای اقتصادی، و چارچوبهای قانونی از جمله موانع پیشِرو هستند. پیادهسازی زیرساخت غیرمتمرکز نیازمند همکاری میان توسعهدهندگان بلاکچین، شرکتهای سختافزاری و قانونگذاران است.
نتیجهگیری: مسیر پیشرو
اختلال اخیر کلودفلر یک هشدار جدی بود که نشان داد مدلهای متمرکز سنتی دیگر بهتنهایی پاسخگوی نیازهای یک اقتصاد دیجیتال گسترده نیستند. حرکت بهسمت زیرساخت غیرمتمرکز و راهحلهای DePIN میتواند قدم مهمی در افزایش پایداری و کاهش ریسکهای فراگیر باشد؛ اما این مسیر نیازمند آزمون و خطا، استانداردهای امنیتی جدید و طراحی انگیزشی دقیق است. برای مطالعه بیشتر در زمینه فناوریهای پایه و تحلیلهای عمیق مرتبط با بلاکچین میتوانید به بخش بلاکچین و تحلیلات بنیادی ما در تحلیل بنیادی مراجعه کنید.
